(جه‌بار جه‌مال غه‌ریب) له ده‌ستپێكى رۆمانى (كه‌وتنى ئاسمانه‌كان، ناوه‌ندى رۆشنبیرى و هونه‌ریى ئه‌ندێشه، چ1، 2016)دا ده‌نوسێت: (ده‌شێ كۆتر ده‌نووك له گومبه‌زى ئاسمان بدات و كونى بكات، به‌ڵام به‌رنامه‌كه‌ى پێهه‌ڵناوه‌شێته‌وه. ل1) هێلى ژێر وشه‌كان و داخستنى كه‌وانه‌كان به لاى خوێندنه‌وه‌دان، من به‌و شێوه‌یه و ده‌ستپێكى له‌و شێوه‌یه‌م له رۆمانى كوردیدا كه‌م به‌رچاو كه‌وتووه... ده‌ستپێكێكى شاعیرانه و قووڵ و به جیهانبینییه‌كى سه‌رده‌مییانه دارێژراوه! شیعرییه‌تى ده‌ستپێك له‌و ناونیشانه‌ى سه‌ره‌وه‌دا به ماناى (تزیفیتان تۆدۆرۆف) دنیایه‌كى گۆڕاو و ناجێگیر ده‌نوێنێ، مه‌به‌ست دیتنى كۆمه‌ڵێك نه‌بینراو و گۆشه و نیگاى جیاوازه... تۆدۆرۆف قسه له شیعرییه‌تى خوێندنه‌وه یان وه‌رگر ده‌كات، ئه‌و جۆره قسه‌كردنه شیعرییه‌ت به ئاسته‌كانى خوێندنه‌وه و خوێنه‌ره‌وه ده‌به‌ستێته‌وه. من له‌و نوسینه‌دا هه‌وڵده‌ده‌م خوێندنه‌وه‌یه‌كى گریمانه‌كراو بۆ جیهانبینى نوسه‌ر وه‌ك خوێنه‌ر و گۆشه‌نیگایه‌كى جیاواز بۆ خوێندنه‌وه‌ى ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه بدۆزمه‌وه، كه نه‌كه‌وێته ده‌ره‌وه‌ى شیعرییه‌ته‌وه، نه‌كه‌وێته ده‌ره‌وه‌ى كه‌شفكردنى نه‌بینراوه‌كانه‌وه.
ئه‌گه‌ر ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه وه‌ك (ره‌مزى/ مه‌جازى)، وه‌ك نامه‌یه‌كى (نوسراوى/ واقیعى)، (نه‌نێنراوى/ خه‌یاڵیى) گریمانه بكه‌ین، ئه‌وه قسان له ئاوێته‌بوونى نوسه‌ر و خوێنه‌ر ده‌كه‌ین، واته وه‌ك ئه‌وه‌ى نوسه‌ر بیه‌وێ خوێنه‌ران ببرِێ و خوێنه‌ران هه‌ستى پێنه‌كه‌ن؟! به‌و مانایه‌ش نابێ ئه‌و قسه‌یه‌ى (ژاك لاكان) فه‌رامۆش بكه‌ین: زمان ته‌واوى دنیاى خه‌یاڵ دابه‌ش و پارچه پارچه ده‌كات... له‌و قسه‌یه‌وه ده‌گه‌ینه ئه‌و ده‌رئه‌نجامه‌ى كه ناونانى گوزاره گریمانكراوه‌كانى(مه‌جازى و نوسراو و نه‌نێنراو)ى ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه به شێوه‌یه‌كى راسته‌وخۆ له ناونانى گوزاره كردارییه‌كانى (ره‌مزى و واقیعى و خه‌یاڵیى) لاكانانه‌ى ئه‌و خوێندنه‌وه‌یه له دایك ده‌بێته‌وه! به‌و مانایه‌ش ده‌مه‌وێ گریمانه‌ى ئه‌وه بكه‌م كه (نوسه‌ر) بۆ خۆ دڵنیاییكردنه‌وه له رسته‌ى مه‌جازى (ده‌شێ كۆتر ده‌نووك له گومبه‌زى ئاسمان بدات و كونى بكات، به‌ڵام به‌رنامه‌كه‌ى پێهه‌ڵناوه‌شێته‌وه. ل1) خۆى به رسته‌ى نوسراوى (به ده‌ستى چه‌پ قه‌فه‌زه ته‌له‌كه‌ى هه‌ڵگرتبوو، به ده‌ستى راست جارێكى دیكه له پشتێنه‌كه‌ى دڵنیابۆوه. ل1) ده‌گرێته‌وه، واته به راست و چه‌پ ده‌یسه‌لمێنێ، كه نه‌ست به‌رهه‌مى تایبه‌تى زمانه. ره‌نگه له خه‌یاڵى نوسه‌ر رسته‌ى یه‌كه‌م (كۆتر) و (ئاسمان) به شێوه‌یه‌كى ره‌مزى كارى خۆى له خوێنه‌ر نه‌كردبێ و خوێنه‌ر نه‌گه‌یشتبێته دنیاى مه‌به‌ست، یان وه‌ك سه‌ره‌تا به‌سه‌ریدا گوزه‌رى كردبێ، بۆیه له رسته‌ى دووه‌مدا نوسه‌ر به شێوه‌یه‌كى واقیعى (راست) و (چه‌پ)ى خۆى ده‌نوسێته‌وه و مه‌به‌سته‌كه واته (دڵنیابوونى ئاسمان و گومانى كۆتر) به بیر خوێنه‌ر ده‌هێنێته‌وه، به‌و مانایه‌ش گریمانه‌ى من ئه‌وه‌یه، كه نوسه‌ر له ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه‌دا له رسته‌یه‌كى (مه‌جازى)یه‌وه ده‌كه‌وێته نێو رسته‌یه‌كى (نوسراو) و زێتر دڵنیاكه‌ره‌وه‌وه، دواتریش بۆ رسته‌یه‌كى (نه‌نێنراو) و خه‌یاڵى (كزه‌بایه‌ك له رووه زه‌رده‌كه‌ى ده‌دا و هه‌تاوێكى وه‌ك زێڕ ده‌كه‌وێته به‌رپێى ئه‌و نایبینێ، جا بۆ كه‌س بیبینێ؟ ل1) درێژ ده‌بێته‌وه.
به‌ڵام وه‌ك كرده‌ى خوێندنه‌وه، ئه‌وه خوێنه‌ره له رسته‌ى یه‌كه‌م (كۆتر، ئاسمان)ه‌وه ناونیشانێكى ره‌مزى ده‌به‌خشێته كاراكته‌ر و به رسته‌ى واقیعى (پشتێن، قه‌فه‌ز) دڵنیایى ئاسمان و گومانى كۆتر وێنا ده‌كاته‌وه و دواتریش له رسته‌ى خه‌یاڵى (رووى زه‌ردى ئاسمان و رووى زه‌ردى كاراكته‌ر) پرسى شاراوه‌ى هاوكێشه‌كه وه‌ك تراوماییترین رووداوى جه‌نگى عیراق و ئیران ده‌خوێنێته‌وه. دواتریش وه‌ك چۆن (نوسه‌ر) له ئاكامدا ئه‌و تراومایه به باكگراوه‌ندى كرده تیرۆرییه‌كان داده‌نێت. ئه‌و (خوێندنه‌وه)یه‌ش له ده‌ستپێكدا هه‌وڵده‌دا وه‌ك تراماییترین گۆشه‌نیگا وێناى بكاته‌وه... به‌و مانایه (گوزاره گریمانكراوه‌كانى) ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه وه‌ك چالاكى ره‌مزى نوسین و (گوزاره كردارییه‌كانى) خوێنه‌ر وه‌ك چالاكى خوێندنه‌وه به ناوه‌رِۆكى رۆمانه‌كه‌دا درێژ ده‌بێته‌وه.
له ده‌ستپێكى شاعیرانه‌دا برِیارى گه‌یشتن و نه‌گه‌یشتنى ناوه‌رِۆكى به‌رهه‌مه‌كه زۆر گرنگ نییه، ئه‌وه‌ى گرنگه نیشاندانى دنیایه‌كى گۆرِاو و ناجێگیره، ئه‌وه‌ى گرنگه جوانى و كرانه‌وه و شیعرییه‌ته! له رسته‌ى یه‌كه‌مى رۆمانى (كه‌وتنى ئاسمانه‌كان) ره‌نگه (كۆتر) و (ئاسمان) وه‌ك دوو ره‌مزى ئارِاسته‌كراو، دنیاى جێگیرى خۆیان هه‌بێت، به‌ڵام وشه‌ى (ده‌شێ) ئه‌و دوو دنیایه ده‌كاته‌وه و وه‌ك (مه‌جاز) ته‌ماشایان ده‌كات. هه‌ڵبه‌ته زۆرجار شاره‌زایى نوسه‌ر خۆى له یه‌ك جوله و یه‌ك وشه و یه‌ك نیگا و رێكخستنێكى بچوكدا ده‌بینێته‌وه، ره‌نگه خۆى له ئازادكردنى خه‌یاڵى زماندا ببینێته‌وه... بۆ نموونه تۆ وشه‌ى (ده‌شێ) له‌و رسته‌یه بكوژێنه‌وه، راسته‌وخۆ ده‌كه‌ویته نێو قه‌ده‌ره‌وه! نوسه‌ر ده‌زانێ ئه‌وه‌ى جوانى نوسین دیارى ده‌كات، قه‌ده‌رى دیاریكراو نییه، په‌یوه‌ندى به خۆ ئازادكردن و زمان ئازادكردنه‌وه هه‌یه، نه‌ك خۆ كۆنترۆڵكردن و زمان كۆنترۆڵكردن! لێره‌دا ده‌شێ به گشتى شیعرییه‌ت له ده‌ستپێكى (كه‌وتنى ئاسمانه‌كان)دا ببێته نامه‌یه‌كى (نوسراوى نه‌نێنراو) به‌و مانایه‌ى كه نامه‌ى (نوسراوى نێنراو) ئارِاسته‌كان دیارى ده‌كات، به‌ڵام نوسین كرانه‌وه‌یه، نوسین به هه‌موو ئارِاسته‌كاندا ده‌رِوات، بۆ ئه‌وه‌ى زۆرترین ئه‌گه‌رى خوێنه‌ر له خۆى كۆ بكاته‌وه و زۆرترین چاوه‌رِوانى و پێشبینیكردنى مانا فه‌راهه‌م بكات و زۆرترین ده‌لاله‌ت له‌خۆ بگرێ! چونكه به‌شێكى خه‌یاڵى نوسین و ئازادى زمان، رێگا كردنه‌وه‌یه بۆ ئازادى خوێنه‌ر و فره خوێندنه‌وه و جیاوازییه‌كان... ده‌مه‌وێ بڵێم وشه‌ى (ده‌شێ)ى ده‌ستپێك وه‌ك كرده‌یه‌كى نوسراو، بریار لێدراو نییه، به‌ڵكو له‌خۆوه و خه‌یاڵییه، بۆیه ناتوانین بڵێین شیعریى نییه، فره‌یى نییه، ئازادى نییه... ناتوانین ئه‌و چاوه‌رِوانییه‌ش بكوژین كه خوێنه‌ر له ده‌ستپێك و رسته‌ى ره‌مزى و ئازادى و كرانه‌وه هه‌وڵى گرتن و راڤه‌كردن و خوێندنه‌وه‌ى ده‌دات، وه‌ك چۆن ناتوانین ئه‌و دوودڵییه‌ش نه‌بینین كه نوسه‌ر له رێگاى پرۆسه‌ى نوسینه‌وه تووشى ده‌بێت، ناتوانین ئه‌و دنیا گۆرِاوه نه‌بینین، كه رۆمانه‌كه به‌رجه‌سته‌ى ده‌كات...
به‌ڵام هه‌موو ئه‌و خوێندنه‌وانه به دیاریكردنى (كۆترێك) و (به‌رنامه‌ى ئه‌و) و كورته رسته‌ى خه‌به‌رى (كۆتر له به‌رنامه‌كه‌دا نه‌بوو. ل1) ده‌كه‌وێته سه‌ر خوێندنه‌وه‌یه‌ك كه نوسه‌ر له بۆگێرِه‌رِه‌وه‌ى ده‌خوازێ (مه‌به‌ست له بۆگێرِه‌رِه‌وه كه‌سایه‌تیه‌كى خه‌یاڵكراوه و زۆربه‌ى جار دانه‌ر شوێنى ده‌گرێته‌وه)... پرسیار ئه‌وه‌یه ئایا رسته‌ى یه‌كه‌مى ده‌ستپێك پێیوایه خوێنه‌ر ته‌نها ئه‌ویترى بۆگێرِه‌وه‌یه، به بێ ویستى ئه‌وى نوسه‌ر و ئارِاسته‌كردنى ئه‌وى نوسه‌ر نه‌بێ، ناگات؟! ده‌زانم (دوودلێ) و (پارچه پارچه بوون) و جێكه‌وته‌ى وشه‌ى (ده‌شێ) هه‌موو ئه‌و پرسانه له جێى خۆیدا وه‌ڵام ده‌داته‌وه... ده‌زانم په‌یامى ده‌ستپێك له‌و رۆمانه‌دا له رێگاى وشه‌ى (ده‌شێ) و دوودلێ و پارچه پارچه‌بوونه‌وه به راست و چه‌پ نوسراوه، به‌ڵام ره‌نگه گومانێك له‌و گه‌یشتنه هه‌بێت، ره‌نگه هه‌ر ته‌نها بگاته ئه‌و خوێنه‌رانه‌ى كه دیاریكراوه‌كان ده‌گرن؟! ئه‌و خوێندنه‌وه‌یه ئه‌و پرسه ده‌كاته ئامانج...
كه‌واته نوسه‌ر له (نوسین)ى ئه‌و نامه‌یه په‌شیمانه یان نا، ئه‌وه پرسیاره‌كه نییه، به‌ڵكو پرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه ئایا نوسه‌ر له (ناردن)ى ئه‌و په‌یامه په‌شیمانى پێوه دیاره... به برِواى من ئه‌و جاره‌ش وشه‌ى (ده‌شێ) و دوودلێ و پارچه پارچه بوونى ده‌ستپێك و ده‌ستنیشانكردنى راست و چه‌پ به‌شێكى ئه‌و په‌شیمانییه له‌خۆ ده‌گرێ، به‌ڵام حیكایه‌تكردنى ته‌واوى رۆمانه‌كه پێمان ده‌ڵێت نوسه‌ر ئه‌گه‌رچى سه‌ره‌تا له ناردنى نامه‌كه دوودڵه، به‌ڵام له نوسینه‌وه‌ى نامه‌كه په‌شیمان نییه! ده‌شێ خوێنه‌ران هه‌موو ئه‌و پرسیارانه له دووتوێى خوێندنه‌وه‌ى ته‌واوى ئه‌و رۆمانه‌دا بخوێنێته‌وه. كه‌واته ده‌شێ ئه‌و په‌شیمانییه‌ى ناردن و ئه‌و خه‌یاڵه‌ى خوێندنه‌وه هه‌ر ته‌نها (ته‌كنیك و شێواز)ى نوسه‌ر به‌رجه‌سته بكات، شتێكى دیكه نه‌بێت...
كارى نوسین تا راده‌یه‌كى زۆر له كارى ئه‌ندازیاریى ده‌چێت، به‌رهه‌مهێنانى گوتارى نوسین و رێكخستن و هه‌ڵنانى دیوارى باڵه‌خانه و نه‌خشاندن و به‌رجه‌سته‌كردنیان مه‌ودایان ئه‌وه‌نده لێكدوور نییه. ئه‌و قسه‌یه ئه‌گه‌رچى زمان وه‌ك مه‌تریال و كه‌رسته، ته‌ماشا ده‌كات! به‌ڵام له روویه‌ك له رووه‌كانى هه‌ندێ راستى له خۆیدا هه‌ڵگرتووه، چونكه زمان وه‌ك قه‌واره‌یه‌كى ئارِاسته‌كراوى مه‌تریال، نكۆڵى لێناكرێ. زمان وه‌ك قه‌واره‌یه‌كى ئارِاسته‌كراوى ده‌ستلێدراو، له ناونانى شته‌كانه‌وه به‌رهه‌م دێت... بۆیه (جه‌بار جه‌مال غه‌ریب) وه‌ك (شێواز) له ده‌ستپێكدا هه‌وڵى گرتن و به‌رجه‌سته‌كردنى كۆى حیكایه‌ته‌كه ده‌دات. وه‌ك چۆن په‌نجه ده‌خاته سه‌ر پیته‌كان ده‌یه‌وێ وه‌ك (ته‌كنیك) حه‌قیقه‌تى ناوه‌رِۆك له ده‌ستپێكدا بخوێنینه‌وه! دیتنى هێله دیاره‌كانى حیكایه‌ت و ناونانیان له ده‌ستپێكدا وه‌ك چۆن له ده‌ره‌وه‌ى شێواز و ته‌كنیكدا نییه، ناكه‌وێته ده‌ره‌وه‌ى خوێندنه‌وه‌كانیشه‌وه.
له ئه‌ده‌بدا مرۆڤ ناتوانێ ده‌سبه‌ردارى حه‌قیقه‌ت بێ بۆ جوانى، وه‌ك چۆن ناتوانێ جوانى له پێناو حه‌قیقه‌ت فه‌رامۆش بكات! به‌ڵام به بڕواى من ده‌ستپێك ده‌شێ خاڵى بێ له حه‌قیقه‌ت، به‌ڵام ناشێ خاڵى بێ له ئیستێتیكا. ده‌مه‌وێ بڵێم هه‌موو خاڵبوونێكى ده‌ستپێك له جوانى خاڵیبوونه له خه‌یاڵ و ئازادى و خوێندنه‌وه‌ى جیاواز، خاڵیبوونه له شیعرییه‌ت... جوانى چییه‌تى كارى ئه‌ده‌بییه، هه‌موو قورِسایى ئه‌و چییه‌تییه له ده‌ستپێكى رۆمانى كه‌وتنى ئاسمانه‌كاندا له وشه‌ى (ده‌شێ)ى رسته‌ى سه‌ره‌تادا كۆبۆته‌وه، هه‌موو قورِسایى ئه‌و چییه‌تییه له دوودڵى نوسه‌ر و پارچه‌پارچه‌بوونى ده‌ستپێكدا خۆى ده‌نوێنێ، وه‌ك چۆن گرنگى حیكایه‌تى ئه‌و رۆمانه له‌و حه‌قیقه‌ته‌وه سه‌رچاوه ده‌گرێ، كه دیوه شاراوه‌كه‌ى واقیعى كوردى و ناوه‌رِۆكى ره‌مزى ده‌سه‌ڵاتى نوسیوه‌ته‌وه.
دوودڵى نوسه‌ر و پارچه پارچه بوونى ده‌ستپێك (ده‌شێ كۆتر ده‌نووك له گومبه‌زى ئاسمان بدات و كونى بكات، به‌ڵام به‌رنامه‌كه‌ى پێهه‌ڵناوه‌شێته‌وه. ل1) وه‌ك به‌رهه‌مهێنانى گوتار و نه‌خشاندنى ئه‌ندازیارانه، وه‌ك مه‌جاز و جوانسازى له سنورى جوله‌ى تایبه‌تى ئه‌و رۆمانه‌دا، دیوه داپۆشراوه‌كه‌ى واقیع یان ئه‌گه‌ره‌كانى ناو واقیع به نوسراوى (به ده‌ستى چه‌پ قه‌فه‌زه ته‌له‌كه‌ى هه‌ڵگرتبوو، به ده‌ستى راست جارێكى دیكه له پشتێنه‌كه‌ى دڵنیابۆوه. ل1) نیشان ده‌داته‌وه و به خه‌یاڵ و فه‌نتازیاى چنینى (كزه‌بایه‌ك له رووه زه‌رده‌كه‌ى ده‌دا و هه‌تاوێكى وه‌ك زێڕ ده‌كه‌وێته به‌رپێى ئه‌و نایبینێ، جا بۆ كه‌س بیبینێ؟ ل1) ده‌لكێنێ، كه له لایه‌ك گوتارى رۆمانه‌كه تۆختر ده‌كاته‌وه، له لایه‌كى دیكه شیعرییه‌ت زێتر به‌رجه‌سته ده‌كات!
ئه‌گه‌ر حه‌قیقه‌ت و جوانى رسته‌ى یه‌كه‌مى ده‌ستپێك له وشه‌ى (ده‌شێ)ه‌وه سه‌رچاوه بگرێ، ئه‌وه شاراوه‌كانى واقیعى كوردى و دڵنیابوونه‌وه له‌و چه‌پێنراو و نوسراوه له چه‌پ و راستى رسته واقیعییه‌كه‌دایه، به‌ڵام خه‌یاڵیى چنین له په‌یوه‌ندى رووى زه‌ردى پاڵه‌وان و رووى زه‌ردى ئاسماندا نییه، ئه‌وه‌نده‌ى ده‌كه‌وێته نێو چه‌مكى(نه‌بینراو) و پرسى نه‌نێنراوه‌وه (ئه‌و هیچ نابینێ، جا بۆ كه‌س ببینێ؟ ئه‌و گه‌ز گه‌ز باڵا ده‌كات و ده‌فرِێ. ل1) كۆى خه‌یاڵى كوردى، كۆى نه‌نێنراوى كوردى ده‌خاته ژێر: ئه‌وه‌ى شیاوه رووبدات، نه‌وه‌ك ئه‌وه‌ى روویداوه، (بۆ كه‌س نایبینێ؟) پرسێكى نه‌نێنراوى خه‌یاڵییه و كۆى ئه‌و رۆمانه وه‌ك ئه‌ده‌ب نیشان ده‌دات، نه‌ك مێژوو...
رۆمانى كه‌وتنى ئاسمانه‌كان له رێگاى گوزاره كردارییه‌كانى (ره‌مزى و واقیعى و خه‌یاڵیى) خوێندنه‌وه و له رێگاى گوزاره گریمانكراوه‌كانى (مه‌جازى و نوسراو و نه‌نێنراوى) نوسه‌ره‌وه، درزێك ده‌خاته شوناسى ره‌مزى كاراكته‌رى سه‌ره‌كى و شوناسى سایكۆلۆجییه‌وه... خوێنه‌ر ره‌نگدانه‌وه‌ى دوودڵى نوسه‌ر و پارچه پارچه بوون و خه‌یاڵى زمانى ده‌ستپێك له كۆى رۆمانه‌كه‌دا ده‌خوێنێته‌وه. ده‌مه‌وێ بڵێم كاراكته‌ر له نێوان دوو به‌رنامه (ئاسمان، پشتێنى دڵنیابوونه‌وه، نه‌دیتن) و (كۆتر، گومانى چه‌پگه‌رایى، پرسى خه‌یاڵ) خۆى ده‌دۆزێته‌وه، له ئاكامدا به‌رنامه‌ى یه‌كه‌م كاراكته‌ر ده‌خه‌سێنێ و سه‌ركه‌وتن مسۆگه‌ر ده‌كات و هه‌ڵناوه‌شێته‌وه.
بابه‌تى ئه‌و رۆمانه شه‌رِى عیراق و ئیرانه. راسته رۆماننوس مێژووى شه‌رِى عیراق و ئیران ناگێرِێته‌وه، به‌ڵام نایه‌وێ مێژوو بكه‌وێته ده‌ره‌وه‌ى فانتازیاكانى حیكایه‌تكردنییه‌وه، چونكه ئه‌و رۆمانه هه‌وڵده‌دا له رێگاى فانتازیاوه به حه‌قیقه‌ت بگات، له رێگاى كاراكته‌ره په‌راوێزكراوه‌كانه‌وه له رووداوه‌كان نزیك بێته‌وه. له رێگاى جوانییه‌وه له نێو ره‌مز و واقیع و خه‌یاڵدا بخولێته‌وه. ئه‌وه ره‌نگدانه‌وه‌ى دوودڵى و پارچه پارچه بوونى ده‌ستپێكه وا له كاراكته‌رى سه‌ره‌كى ئاسۆ تۆ بڵێ زه‌ینه‌ڵ ده‌كات، پێمان بڵێ: ئه‌وه من نیم وه‌زیفه‌ى (خۆته‌قاندنه‌وه) ئه‌نجام ده‌ده‌م، به‌ڵكو شوناسى منى ره‌مزى و منى سایكۆلۆجى خه‌سێنراوه، من له رێگاى ئازادبوونى خه‌یاڵه‌وه ده‌كه‌ومه سه‌ر ئه‌وه‌ى بیر له ئه‌نجامنه‌دانى ئه‌و وه‌زیفه‌یه بكه‌مه‌وه. به مانایه‌كى دیكه (منى ره‌مزى منى سایكۆلۆجى منى خه‌سێنراو) وه‌ك كه‌سێكى (لاده‌ر) خودى به‌ش به‌ش بووه و له‌گه‌ڵ خۆى له نێودژییدایه... كه‌واته ئه‌وه‌ى كه كاراكته‌رى سه‌ره‌كى ئاسۆ تۆ بڵێ زه‌ینه‌ڵ له كاتى كرده‌ى خۆته‌قاندنه‌وه به‌رى ده‌كه‌وێت، ده‌نگدانه‌وه‌ى راستییه! به‌ڵام كاتێك ده‌گاته ئه‌وه‌ى كه راستى له درۆ جیا بكاته‌وه، ئه‌وه ده‌بێ ده‌ستبه‌ردارى راستى درۆكه بێت! ئه‌و راستییه‌ى كه بێ مه‌رج پێوه‌ى په‌یوه‌ست ببوو، ئێستا له ساتى خۆته‌قاندنه‌وه‌دا ده‌نگدانه‌وه‌كه‌ى ده‌بیستێ، به‌ڵام پێشتر رێگرى له بیستنى ئه‌و ده‌نگدانه‌وه‌یه‌ى ده‌كرد...
له خوێندنه‌وه‌ى ده‌ستپێكى ئه‌و رۆمانه‌دا، له ناونانى ره‌مزى و واقیعى و خه‌یاڵیدا، له خوێندنه‌وه‌ى منى ره‌مزى و منى سایكۆلۆجى خه‌سێنراو و ئازادى خه‌یاڵدا، له رێگاى گریمانه‌كردنى گوزاره‌كانى مه‌جازى و نوسراو و نه‌نێنراو بۆ نوسه‌ر ده‌مه‌وێ دوو گۆشه‌نیگا بنه‌خشێنم، یه‌كێكیان شێواز و ته‌كنیكى نوسه‌ر ده‌رده‌خات، ئه‌ویدیكه‌یان ئازادى زمانى خوێندنه‌وه ده‌نوێنێ، یه‌كه‌میان په‌یوه‌ندى به زمان وه‌ك مه‌تریاله‌وه هه‌یه، دووه‌میان په‌یوه‌ندى به زمان وه‌ك ئه‌بستراكه‌وه ده‌كات، به مانایه‌كى دیكه یه‌كه‌میان ده‌یه‌وێت هێله سه‌ره‌كییه‌كانى حه‌قیقه‌تى حیكایه‌ت له ده‌ستپێكدا وه‌ك مه‌جازى و نوسراو و نه‌نێنراوى نوسه‌ر گریمانه بكات و به خوێنه‌رى بگه‌یه‌نێت، دووه‌میان به شێوه‌ى ره‌مزى و واقیعى و خه‌یاڵیى قسان ده‌كات و جوانى فانتازیاكانى خۆى و ئازادى بیركردنه‌وه‌ى خوێندنه‌وه بۆ خوێنه‌ران ده‌كاته‌وه... من وه‌ك خوێنه‌رێكى ئازاد هه‌وڵى گرتنى خه‌یاڵى فه‌نتازى ده‌ده‌م و ده‌شێ نوسه‌ر وه‌ك خوێنه‌رێكى پابه‌ند هه‌وڵى به‌رجه‌سته‌كردنى شێواز و ته‌كنیك بدات؟! به‌و مانایه‌ش ده‌شێ خوێندنه‌وه‌ى من: شێواز به لادانى زمانى په‌یوه‌ست بكات و خوێندنه‌وه‌ى ئه‌ویدیكه‌ى نوسه‌ر: شێواز وه‌ك رێگاى نوسین بناسێنێ؟! هه‌موو ئه‌وانه‌ش له سه‌ر دوو تێرِوانین و دوو تێز و دوو شێوه دیتنى زمان وه‌ستاون، زمان وه‌ك ئه‌بستراك و زمان وه‌ك مه‌تریال، ئه‌و دوو تێزه‌ش هه‌میشه له‌و خوێندنه‌وه‌یه‌دا به‌نێویه‌كدا ده‌چن! كه‌واته ئه‌وه‌ى له‌و خوێندنه‌وه‌یه‌دا بۆ خوێنه‌ر گرنگه گۆرِینى واقیعى بینراوه بۆ واقیعى زمانى، گۆرِینى ره‌مزى و واقیعى و خه‌یاڵییه بۆ مه‌جازى و نوسراو و نه‌نێنراو... به‌و مانایه‌ش له ده‌رئه‌نجامدا ده‌مه‌وێ ئه‌وه دووباره بكه‌مه‌وه كه شیعرییه‌ت یاخى بوونه له واقیعى بینراو و كه‌شفكردنى به‌رده‌وامى نه‌بینراوه.