"من و ئازاد سوبحى وەک شاعیر"

رۆمان وەك كردەیەكی هونەری پەخشانئامێز لە سەر بنەمای گێڕانەوە و رووداو و كاراكتەر لە نێوان خەیاڵ و حەقیقەتدا خۆی دەبینێتەوە و بە شێوەیەكی تا ئەندازەیەك ئاڵۆز دەچنرێت... رەنگە ئەو بە ناو پێناسەیە (ئاڵۆزی رۆمان) و (ئازادی رۆمان) لەوێدا هەڵگرێتەوە، كە تاكو ئێستا نەتوانراوە سنورەكانی رۆمان وەك پێویست دیاری بكرێت، نەك هەر تەنها لەبەر ئەوەی بە بێ‌ بەشداریكردنی ژانرە ئەدەبیەكانی دیكە كورتی دینێت، بەڵكو لەبەر ئەوەی رۆمان وەسفكردنی رۆشنبیرییەكە، كە كۆمەڵگا پێیدا تێدەپەڕێت...

هیگل پێیوایە مرۆڤ تاكە بوونەوەرێكە خودی خۆی ئاگادار دەكاتەوە، بەو مانایەی كە بوونی لە بوونی شتە سروشتیەكان دەكات، بەو مانایەی كە بوونی خۆی بۆ خودی خۆیەتی. بەڵام شتەكانی دیكە یەك شێوە لە بوونیان هەیە. لە سەر ئەو بنەمایە لە سەر مرۆڤ پێویستە بەو شێوەیە بژی كە بۆ خۆی هەیە، یان بەو شێوەیە بژی، كە خۆی تێدا دەبینێتەوە، چونكە هەمیشە مرۆڤ بە ئاڕاستەی دۆزێنەوە و ناسێنەوەی خودی خۆیەتی، كاتێك راستەوخۆ دەیگاتێ و لە دەرەوە بۆی دەردەكەوێت.  

(ژنێك لە بەفر داگیرم دەكات) وەك نموونە

دەق: چۆمان هەردى
خوێندنه‌وه‌ی عه‌بدولموته‌لیب عه‌بدوڵڵا

"ئاشنا بوون"

لە رووناکى چراکەدا
سێبەرەکانى شێوەى ئەو
چ نوورێکیان لێدەبارێت

دنیا چییە!
جگە لە ئاشنابوونى دوو بێگانە و
بێگانەبوونى دوو ئاشنا!!

ئەى بێگانە!
سێبەرەکانى سەر شێوەت،
وشەکانت، جگەرەکەت
ئاشناییان لێدەتکێ.

خوێندنەوەیەک بۆ کایەکانى رۆشنبیریى لە گفتوگۆى نێوان (نینار) و (ئەدۆنیس)دا