هەراو زەناكەی (تەنیایییەكی پڕ هەراو زەنا)
فرە بابەتی و زۆر خۆدان لە باسە جیاوازەكان بە ئاسانی لە هەر ڕۆمانێكدا جێی دەبێتەوە و تەنیایییەكی پڕ هەراوزەنای بوهومیل هراباڵا یەكێكە لەو رۆمانانەی تەوای ئەم سیفەتەی هەڵگرتووە، خۆی لە باسی گەلیَ جیاواز دەدات، ئەگەرچی ئەم ڕۆمانە وا ناسراوە ڕەخنەیە لە سیستمی سیاسی و فەرمانڕەوای و فەزای ژیانی هراباڵ بەسەریدا زاڵە، لەگەڵ ئەمانەشدا هێشتا چەندان بابەتی تر هەن لەم ڕۆمانەدا دەكەونە ناو باسەكانەوە و چڕی و فرە بابەتیەك دروست دەكەن ڕەنگە خوێنەر ماندو ببێت لەو هەموو بابەتەی باس دەكرێن لە رۆمانەكەدا.
ئایدیای ڕەنگ لە حیكایەتەكانی (تارژەنی ڕەنگ)ی عەتا محەمەدـدا
لە هەر تێكستێكدا تێمە دەتوانێت بابەتیانە بچێتەوە سەر ئایدیا مرۆییەكان و، ببێتە بەشێكی ئایدیاكان، لە ڕێگەی بەحیكایەتكردن و گێڕانەوەی لە فۆڕمێكی ئەدەبیدا، یاخود بەهۆی گوزارشت و دەربڕینی كورت لە چوارچێوەی تێكستدا دەتوانێت ئەم كارە بكات، ئەوەی گرنگە وون نەبوونی بنەما تایبەتیەكانی ئایدیاكانە، لە شێوەی گشتیدا بە هەر جۆرێك پیشان بدرێت زیان لە ئایدیاكان نادات.
نیگارا*
چیێتی "یار" لە دیدی مەحویدا
باسە شاراوەكانی پشت ونبوونی هابیل
زۆرجار ئەوەی دەقە ئەدەبییەكان دەیڵێن، زۆر زیاترە لە تێگەیشتنی ئێمە بۆیان، ئەدەبیات وەك ناوەندێكی دەربڕین كاتێك هەست و هزر و خەیاڵ دەنوسێتەوە، سەرجەمیان ئاوێتەی یەكدی دەكات، ئەمە وادەكات بەشێك لە وتراوی ناو دەقەكە بە پەنهانی بمێنێتەوە، ئەم بارە زیاتر ئەو هزرانە دەگرێتەوە لە پشت گێڕانەوەوەن و، بە ئاسانی ناگەنە خوێنەر، چونكە ئەو بابەتانە زیاتر لە ڕێگەی ئاماژە و سیمبولەكانەوە دەردەكەون بەتاییەت لە چیرۆكەكاندا.