(شیعر)
شیعر نە گەڕانە بەدوای دۆزینەوەی خود وەك لای خودگەراكان قسەی لێدەكرێت، نە فەنابوونە لە نموونەی باڵادا وەك لای میسالییەكان هەیە. شیعر بەرجەستەكردنی پرسی سەردەمە، خەونێكی ناواقیعییە لەبەرانبەر حەقیقەتێكی نەفرەتلێكراو، شیعر لە بڕینی حەقیقەتەكانەوە دێتەوە، بەردەوام لە گەمەی دەركەوتن و خۆ حەشاردان راست دەبێتەوە.. شیعر لادانێكی كراوەی ئاڵۆزە لەنێوان گومان و دڵنیایی یاری لەگەڵ لادانەكانی زمان دەكات.
 
 
(تێگەیشتن)
هەموو كلتورێك تێگەیشتنی دیاریكراو بەخۆی هەیە، لەبەر ئەوەی (تێگەیشتن) پەیوەندی بە كلتوری دیاریكراو هەیە، كەواتە بەپێی دنیابینی ئەو كلتورە خۆی نمایان دەكات. لای (گادامێر) تێگەیشتن لە وەرگرتنی نیازی نووسەرەوە هەڵناقوڵێ‌، نیازی دانەر ئاسۆی تێگەیشتن دیاری ناكات، بەڵكو ئەو ئاسۆیە (راڤەكار) پڕی دەكاتەوە. راستە راڤەكار شوێنی ناوەندی زمانەوانی پڕ ناكاتەوە، بەڵكو لەگەڵ شێوەكانی زمانەوانی مامەڵە دەكات. ئەوەش بەرەو تێگەیشتنی تایبەتیمان دەبات، ئەو تێگەیشتنەش دەكەوێتە دەرەوەی زمانی دەقەوە.
 
 
(خوێنەر)
سێ‌ رێبازی رەخنەیی بایەخی خوێنەر و خوێندنەوەی وەك دیاردەیەكی مەعریفی، یان وەك بەشداركردن لە داهێنان خورد كردەوە: بونیادگەری فەرەنسی لەڕێگەی بارت و بانگەشەكردنی مەرگی دانەر یان نووسەر... تیۆری وەرگر لای رەخنەگرانی ئەڵمانی و زانكۆی كۆنستانس كە جوانگەرایی خوێندنەوەو میكانیزمەكەیان بەرز كردەوە، لەسەرووی هەمووشیانەوە یاوس و ئایزەر.... سێیەمیان هەڵوەشانەوەگەرەكان كە قسەیان لە جیاوازییەكانی خوێندنەوە دەكرد. لەبەر ئەوەی خوێندنەوە كردەیەكە بە هەموو ماناكانییەوە پەیوەندی راستەوخۆی بە مەعریفەی رۆشنبیریی و مێژوویی و ئایدیۆلۆژییەوە هەیە و لە ئاسۆی مەعریفی و شارەزایی دیاریكراوەوە پراكتیزە دەكرێت، كەواتە خوێندنەوە لە بۆشاییەوە نایەتە دی، بەڵكو لە هەڵدانی مەعریفە و شارەزایی و  پرسیار و بەدواداگەڕانی وەڵامەكان دەست پێدەكات.