ڕۆڵی هه‌یه‌جانی خه‌م له‌ داستانی منداڵاندا

مرۆڤەكان لە هەوڵی بەردەوامدان بۆ ئەوەی بگەن بە یەقین، بۆ گەیشتن بەم ئامانجەش پێویستی زۆریان بە گومان هەیە، چونكە گومان مرۆڤ دەگەیەنێتە هەقیقەت، واتا هەموو یەقینەكان زادەی گومانگەلێكی زۆرن. مرۆڤی گومانكار مرۆڤێكە خۆی لە چوارچێوەی هیچ سنوورێك و پێناسەیەكی دیاریكراودا بۆ شتەكان نابینێتەوە و هیچ هێزێك ناتوانێت بیوەستێنیت و بەردەوام دەگەڕێت.
گومان چەمكێكی فەلسەفییە و پەیوەندییەكی ڕاستەوخۆی بە بیری تاكەكانەوە هەیە و ڕێگای بیركردنەوەیەكی فەلسەفیانەیە بۆ گەیشتن بە یەقین، وتە بە ناوبانگەگەی (ڕێنیە دیكارت) كە دەڵێت: (من بیر دەكەمەوە، كەواتە من هەم) واتا من گومان دەكەم، كەواتە من هەم.

بوونی مرۆڤ وبەرهەمهێنانی شارستانێتیی مردن
بەشی دووەم

 
 بەشی یەكەم
 
بۆچی دەمرین ؟ مردن چیە؟ بوونی ئێمە بۆچی وابەستەی مردن كراوە؟  بۆچی مردن گەیشتنی خانەكانی مرۆڤە بە حاڵەتی تازە نەبوونەوە.... ئایا لە پاش مردن دەشێ‌ تەنها دەنگی مرۆڤ لە گەردووندا بمێنێتەوە و بۆ هەتا هەتایە بەرەڵا بێت یا شتێكی دیكە هەیە و ئێمە هێشتا نایزانین؟ ئێمە وەزیفەیەكی بایۆلۆژی ئەنجام دەدەین كە سروشت پێمانی بەخشیوە و چۆن ژیانمان لە سروشتدا دەست كەوتووە ئاواش سروشت لێمانی دەسەنێتەوە پاش ئەنجام دانی وەزیفە بایۆلۆژیەكانمان. یاخود بۆ وەزیفەیەكی ڕەوشتی هاتووینەتەوە بوونەوە؟

- سه‌باره‌ت به‌ڕێگه‌رییه‌کانی به‌رده‌م ژنان بۆ گه‌یشتن به‌ پۆسته‌ ڕابه‌رییه‌کان -

ڕووداوەکانی ئەم دواییەی دەڤەری بادینان پرسێک نییه‌ته‌نها سه‌باره‌ت به‌ پارتیی و یه‌کگرتوو و سه‌باره‌ت به‌په‌یوه‌ندیی نێوان ئه‌و دوو حیزبه‌‌. دۆزێکی مەدەنیی ناجینائیی نییە کە تیایدا دوو حیزب لەسەر دراوسێتیی یەکتر لە ناوچەیەکدا پێک نەیەن، تا چارەسەر ئەوەبێت حیزبێکی تر ناوبژییان بکات و پێکیان بێنێتەوە، یان لیژنەیەک دامەزرێنریت بۆ لێکۆڵینەوە لەوەی کە ئایا دەستی حیزب و ئەندامانی حیزب لەپشت ئەو هێرشانەوە هەبووە یان نا.

بێگومان قسەكردن لە دوو كایە و دوو وێنەی جیاواز و هەندێجار ناكۆك و دژ بەیەكتری هەر تەنها قسەكردن نییە لە دوو زمانی تەعبیركردن و دوو ناوكۆیی و دوو دید و شێوە داڕشتن... بەڵكو قسەكردنە لە دوو شێوە بیركردنەوەی جیاواز و خەونی جیاواز...