لۆژیكی تەواوكردن و توانای جیهانبینی، پۆل سیزانi وەك نموونە
بازنەی هیرمینۆتیكی لەنێوان هونەرمەند/ كاری هونەری/هونەر
وه‌سوه‌سه‌ی مردنێكی سه‌یر
چوارده كاتژمێر دوای ئه‌وه‌ی له‌به‌ر ده‌رگای مزگه‌وته‌كه‌ی مه‌لاسووره‌دا له دیوی ناوه‌وه‌ی گه‌ڕه‌كی سه‌را به پشتی پیكابێكی مۆدیل 1984 هێنامیانه‌وه، به‌ئاگا هاتمه‌وه. رێك ئه‌و ساته‌م له‌بیر نییه چۆن چۆنی كه‌وتمه پشتی ئه‌و پیكابه‌وه كه شۆفێره‌كه‌ی هێنده به نابه‌دڵیی لێی ده‌خوڕی، وه‌خت بوو له لۆفه‌كانی گوندی میره‌دێدا بمخاته دۆڵێكه‌وه‌و هیچ ئاسه‌وارێكی جه‌سته‌م نه‌مێنێت و بۆ هه‌تایه له‌بیربچمه‌وه.
بەجێ نایێ، دەبێ ڕوو کەینە سارا
بەجێ نایێ، دەبێ ڕوو کەینە سارا،
حەقی ئادابی مەجنوونیی لە شارا
کە چەرخ ئەسکەندەری دیی دەردەدارە،
وتیی: ئەم هەم بووە هەمدەردی دارا
هەتا حەق ناصیرە، هەر حەقمە مەنظوور
وەکوو (مەنصوور) ئەگەر بمکەن بە دارا
نەگەیمە ئەو جوانە و گەیمە پیریی
مەدەد یا پیری پیرانی بوخارا
تیۆری دەق و راڤەكردنی دەق
ئەدەب و هونەر ئامانجیان گەیشتن نییە بە حەقیقەت، بەڵكو خۆشەویستییە، درووستكردنی جوانترین شێوەی پەیوەندیكردنی مرۆیانەیە"
ڕانانێک بۆ کتێبی «سێوی سێهه‌م»
کتێبی ''سێوی سێهه‌م'' دوایین کتێبی لێکۆڵینه‌وه‌ی فیکریی کاک به‌ختیار عه‌لییه که له سێ ووتاری درێژ و ده‌قی چاوپێکه‌وتنێک له‌گه‌ڵ گۆڤاری ''مه‌هاباد'' پێکهاتووه. کتێبه‌که له 180 لاپه‌ڕه‌ی قه‌باره مامناوه‌ندیی پێکهاتووه و له بڵاوکراوه‌کانی ده‌زگای چاپ و بڵاوکردنه‌وه‌ی ''ئه‌ندێشه''یه.
من خوێنی باڵنده‌یه‌کم له‌به‌ر ده‌ڕوا ...!
هه‌وا پڕه له شه‌و
فواره درێژ بۆته‌وه تا سێبه‌ر
به فڕینی باڵنده‌کاندا ده‌زانم
که‌سێک به فیکه‌لێدانه‌وه له کۆڵانه‌وه تێپه‌ڕیوه
به‌ره‌و سه‌فه‌ر
چه‌ند خه‌یاڵێک ئینجانه و
جادده‌یه‌ک جێگه‌پێی دڵخۆشی
له‌دوای خۆیه‌وه جێهێشتوون!